hурагшадай амжалтанууд

Найруулга “Абын захяа дүүргэхэ – заатагүй минии уялга”

Нуудай сагаан манан соо дуурахадан харагдагша хоер хадын хоорондохоно Сагаан-Морин нютаг бии юм.

Бурхан багшын үршөөлөөр, таабай тээбиин буянгаар,  баабай эжын hанаагаар малша буряад айлайда ууган хүбүүн мүндэлөө бэлэй.

Тэртэ угhаа тараhан, Уляаба уг гарбалтай,  Шэмэдэй Баярай Бадмажабай гэртэ, Бата гэжэ нэрэ дааhан, түрүүшын хүбүүн түрөө hэн.

Элинсэг хулинсагайнгаа захяагаар, ганса сусал гал болохогүй, ганса хүн айл болохогүй гээд, Долсоной Будын сэбэр гое шарайтай, илдам даруу зантай дангина басаган Аюнатай золгожо, халуун дураар бэе бэедээ дурлажа, айл боложо түбхинөөд, хорин табан жэл соо  ханилан хоюулаа ажаhуунад.              

Инаг ганса нүхэртэеэ түшэг болохо гурбан хүбүүдтэй, бэрхэ гүүлэхэ басагатай болоhон юм.

Би хадаа, Мүнхэ гэжэ нэрэтэй, гурбан хүбүүдэйнь дундахинь болоноб. Баабаймни,  хара багаhаамнай эхилээд, эрын hургаалнуудые заажа үгэдэг hэн. Мори унаад, бүтүү балай гүйлгэхэдэш: “Морин гээшэмнай, эрэ хүнэй Эрдэни ха юм. Бүмбэрсэг дэлхэй дээрэ бэhэтэй хүн турөө хадаа, багаhаань эхилжэ, мориндоо ходо дуратай байха хэрэгтэй”- гэжэ  хэлэдэг байгаа.

Сагаан-Морин нютагтамнай айлшаар буужа ерэбэл, Чимитов Бадмажабай Батые hурабалтнай, нютагай зон булта мэдээд байха. Юундэб гэхэдэ, минии баабай нютаг соогоо суута ангуушан юм. Ангуушан хүнэй алба дүүргэдэг оньһон гуримуудые, еhо заншалнуудые бултыень мэдэдэг, мандаа ходо хэлэжэ, заажа үгэдэг юм. Гансал хомхой hанаандаа абтажа, бүтүү балай ан гүрөөл хосороожо болохогүй, гэхэ мэтэ олон дүримүүдые анхаралтайгаар сахиха хэрэгтэй гэдэг һэн.

Агнуурида гарахын урда тээ, орон дэлхэйнгээ эзэдтэ, hанажа ябаhан зоригыень, hаадгүй бүтээлсэхыень, хажууhаань холодуулангүй, хаража байхыень найдажа, наншад hайхан эдеэнэйнгээ дээжые  үргэхэ заншал байха.

Тэрээнhээ гадна, ой руу хүрэжэ ерэхэдээ, Хангай ехэ таабайдаа заатагүй мүргэхэ гэhэн гурим бии юм.

Олзогүй гэртээ ерээш hаа, иигэжэ хэлэдэг hэн: «Хүдэри габшагайгаараа, хүн шадалаараа, хүлэг хурдаараа,  гэhэн буряад сэсэн үгэ бии юм, хүбүүмни».

Агнажа  дүүргээд, гэртээ бусахынгаа урда тээ, хойноhоомни ерэhэн ангуушан хооhоор, дааража бү хоног лэ гээд, эдеэ хоол, түлеэ, зуруул отогтоо орхидог байгаа.

Баабаймни алаг эреэн бугые хухэ мунхэ тэнгэриhээ буужа ерэhэн, ехэ нангин амитан гэжэ тоолодог юм.

Гүн сагаан hанаатай, номгон даруу зантай, сэсэн мэргэн ухаатай, зөөлэн дулаан харасатай, минии аба гансахан лэ. Баабайдаал адли, эрэ хүн болохоб гэhэн - минии зорилго, абынгаа захяа дүүргэхэ - заатагүй минии уялга. Эсэгынгээ алтан hургаалнуудые сахин, гамнан ябахаб, үри хүүгэдтээ заажа дамжуулхаб.

 Мунко Долсонов, Сахирай интернат hургуулиин 8-дахи ангиин hурагша