Найруулга
Вложение | Размер |
---|---|
leningraday_blokada.docx | 17.22 КБ |
Ленинградай блокада «Би мэдэнэб!!!» «Би һананаб!!!»
Дайн! Дайн гээшэ хурса жада мэтэ
Дайнай гашуун нёлбоһые
Юунтэйшье сасуулмаар бэшэ.
Дайн! Дайн гээшэ хорото могой мэтэ.
Дайнай хара шуһые
Мүнөө болотор аршамаар мэтэ.
Юундэ? Яахаяа? Юунһээ болооб?
Хэды амин хосорооб?
Хэды бэе шоройдо дарагдааб?
Хэды хүүгэд үншэн үлөөб?
Хэн хэлэжэ үгэхэб намда?
Дайн! Дайн гээшэ хурса жада мэтэ
Дайнай гашуун нёлбоһые
Юунтэйшье сасуулмаар бэшэ.
Дайн! Хатуу, хүйтэн дайн!
Дайн … Энээхэн үгэ соо хэды ехэ гашуудал, зоболон багтанаб! Дайн гэһэн ямар хажар, шэрүүн үгэ гээшэб? Хэды олон зондо гашуудал асарааб?...
1941-1945 онуудай Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн хадаа дэлхэй дээрэхи эгээл хатуу, бүхы арад зондо ехэ хохидол асарһан гээшэ.
1941 оной сентябриин 8-да фашистнар Ленинград хотые тойрон бэһэлээ. Гадаадын дэлхэйтэй гансал Ладожско нуур холбодог байгаа. Мүльһэн дээрэ гараһан харгы «Наһанай харгы» гэдэг байгаа. 1941 онһоо 1943 он болотор энэ харгыгаар эдихэ ууха ашаануудые асардаг байгаа, Һөөргөө энэ харгыгаараа эхэнэр ба үхибүүдые гаргадаг һэн. Хайрата Ленинград хотын хүн зон, хододоо байлтагүй боомбын тэһэрһээнһээнь, буунай галһаа, галзуу дошхон хүйтэнһөө, шанга үлэдһэнһөөнь ехээр тулиһан, мунтиһан байнад.
Блокадна хилээмэнэй бэлдэлгэ хододоо һэлгэгдэжэ байһан байна. Талханайнгаа хомор болоходо, бүхы таряа талханай эди шэдигүй үлээдһэ нэмэдэг байһан юм. Нэгэ заахашье хилээмэн соогоо амта оруулхын тула, хуһанай мүшэрнүүдые, нарһанай холтоһо, зэрлиг ургамалнуудай үрэһэ хэдэг байгаа.
Мүнөө сагта үхибүүд альган соо багтаха нэгэ хүсөөг хилээмэтэй бүхэли үдэртөө байжа шадаха гү? Үгы юм ааб даа.
Эгээл ехэ Ленинград хотын үхибүүдэй эрэлхэг зориг юун бэ гэхэдэ, эдэ үхибүүд һургуулидаа һурадаг байһан юм.
Боомбын тэһэрдэһэн! Харанхы, утаан, манан! Хүйтэн! Сиренын шанга дуун! Һурагшад багшын һонин хөөрөөе шагнахадаа, нэгэ бага саг соо дайн тухай мартана. Үдэр үнгэрхэ бүри үхибүүд үсөөншье боложол байна. Хайрата үхибүүд, гэртээшье, харгыдаа, хэшээлдээшье наһа барана. Хүн бүхэндэ нэгэл хамтын үбшэн- эдихэ хоол дуталга.
Ганса Таня Савичевай бэшэһэн дэбтэр уншахада, зүрхэ сэдьхэл үбдэнэ: эгэшынгээ наһа бараһан тухай: «1941 оной декабриин 28, үглөөнэй арбан хоёрто Женя наһа бараа» ба аханиинь: «1942 оной мартын 17-до үглөөнэй табан сагта Лёка наһа бараа». Эжы тухайгаа: «1942 оной майн 13-най үглөөнэй 7 хахад сагта, эжы гээд орхёод… «наһа бараа» гэжэ бэшэхэ шадалгүй байгаа. Таниин дэбтэр блокадын үеын һүлдэ болоо. Блокадын үедэ миллион шахуу Ленинград хотынхид наһа бараһан байна, тиимэшье һаа, хото хүл дээрээ тогтоо. Эдээнэй хэһэн хэрэгынь, баатаршалга зоригынь, халуун шулуу долёоһон ябадалынь хэзээдэшье мартагдахагүй, россии гүрэнэй хохидолой һүрэ һүлдэ болоно.
Манай ороной сэрэгшэд энэ дайнда баатарлиг, габьяата, шэн зориг, Эхэ орондоо аргагүй ехэ дуратай байһанаа харуулаа.
Бүхы арад зон фронтдо байһан сэрэгшэдтэ шадалаараа туһалаа. Бидэ дайн тухай нютагайнгаа ветерануудһаа дуулаабди, мэдэхэ болообди. Тэдэмнай хахад Европо ябагаар гараһанаа хөөрөө һэн. Энэ муухай дайнай үедэ хэдэн олон зон үншэрөө, зобоо, туляа гээшэб! Хэлэхын аргагүй…
Илалта болоһоор 75 жэл үнгэрөө. Теэд олон зоной зүрхэнэй шарха мүнөөшье болотороо үбдэдэг.
Дайн хэзээшье, хаанашье бү болог!
Эб найрамдал хододоо мандаг!
Три орешка для Золушки
Ребята и утята
Басня "Две подруги"
В какой день недели родился Юрий Гагарин?
Лиса и волк