Публикация творческих работ детей в районной газете "Знамя труда" (март 2015)

Эжымнай эгээл хүндэтэй хүн

     Манай России гүрэндэ мартын найманда эхэнэрнүүдэй Һайндэр тэмдэглэнэ. Энэ үдэр  бүхы дэлхэйн хүнүүд эжыгээ, хүгшэн эжыгээ, эгэшэнэрээ, дүүнэрээ, багшанараа, ажалшадаа уласхоорондын эхэнэрнүүдэй һайндэрɵɵр амаршална. Энэ үдэрэмнай дүтэлжэ ерэбэ. Би хадаа эжыгээ ерэхээ байгаа һайндэрɵɵр амаршалхаб.

     Эжы, эжы, тɵɵби… Дэлхэй дээрэ ямаршье үнэтэй, сэнтэй, шэхэндэ дулаанаар дуулдадаг үгэнүүд гээшэб! Баяртайшье, уйдхартайшье ябахадаа, хүн бүхэн эгээ түрүүн хэндээ хандахаб? Эжыдээ. Хүндэ хүшэр саг тохеолдоо һаа, хэндээ уйдхараа гаргахаа ошодогбди. Эжыдээл ааб даа. Минии һанахада энэ үдэр эжымнай эгээл хүндэтэй хүн гэжэ һананаб. Юундэб гэхэдэ, эжынэрнай маанадые гарыемнай ганзагада, хүлыемнай дүрɵɵдэ хүргэнэ гээшэ.

      Бүхы дэлхэйн эжынэртэ уласхоорондын һайндэрɵɵр энхэрэн дохиноб. Тиимэһээ бүхы эжынэртээ элүүр энхэ, этигэл дүүрэн, эбтэй эетэй, инаг сэдьхэлтэй, үнэтэ жаргал эдлэжэ һуухыень хүсэнэб.

Утаатын дунда hургуулиин

4-дэхи ангиин hурагша

Бальжанова Бэлигма

Түрүүшын хабарай һайндэр

    Мартын найман – түрүүшын хабарай һайндэр, бүхы дэлхэйн эхэнэрнүүдэй һайндэр болоно. Энэ баярай һайндэрнүүдтэ дашарамдуулан манай һургуулиин шабинар эжынэртээ зорюулжа гое концерт наада харуулха, конкурснууд үнгэргэгдэхэ. Бидэ ажалайнгаа хэшээлдэ  эжыдээ гое һайхан бэлэгүүдые бэлдэнэбди. Минии эгээл дүтэ, сагаахан һанаатай, даруу номгон зантай эжымни болоно. Энэ хүн минии алтан дэлхэй дээрэ мүндэлжэ, бии болоһонһоомни хойшо хажуудамни байһан юм. Намда элдэб урданай онтохонуудые, үльгэрнүүдые, нээрээшье болоһон ушарнуудые хɵɵрэжэ, минии зүрхэ сэдьхэл хүдэлгэдэг, намда хододоо һайнаар зɵɵлэхэнɵɵр хандадаг.

    Би эжыдээ халуунаар дуратайб, томо болоходоо энхэрэн хажуудаа абажа ябахалби. Хамаг зоной  эгээл дуратай һайндэрɵɵр ори ганса эжыгээ үнэн зүрхэнһɵɵн амаршалнаб.

Утаатын дунда hургуулиин

4-дэхи ангиин hурагша

Доржиев Олег

Минии эжы

                                                                                   Дэлхэй дээрэ гансахан

                                                                                      Дорюун зантай эжытэйб.

Эхилэн татаһан дуун соогоо

                                                                                          Эжыгээ магтаха хүсэлтэйб.

      Эжы гээшэ элдин сагаан дэлхэй дээрэхи эгээл дүтэ, эгээл энэрхы урин хүн. Ямаршье үзэсхэлэнтэ гое юумэн, хэдышье баялиг, хэршье һайхан үгэнүүд эхын зɵɵлэн энхэрэлые, шэдитэ хургануудыень, амтатай эдеэень, зɵɵлэн унтарииень һэлгэхэгүйл. Минии эжы Лариса гэжэ нэрэтэй. Үлгытэй бага наһанһаам намайгаа хододоол хаража ябадаг юм. Намайгаа хажуудаа дахуулжа, ажалда дүршэл олгоно. Зургаатай болоходомни, эжым һургуулида оруулжа, эрдэм бэлиг намдаа шудалуулна. Би ехэ болохо бүреэ эжыдээ туһатай болоноб. Алтан дэлхэй дээрэ эгээл һайхан эжымни элүүр энхэ ябаһай даа гэжэ ходо һанадагби. Тиимэһээ эжыгээ ерэхээ байгаа эхэнэрнүүдэй һайндэрɵɵр амаршалаад, элүүр энхые хүсэхэ байнаб.

Утаатын дунда hургуулиин

4-дэхи ангиин hурагша

Бадмаев Заято

Υни хγлеэһэн мартын найман – уласхоорондын эхэнэрнγγдэй һайндэр хγрэжэ ерэбэ. Эхэнэрнγγд энэ γдэр амаршалгануудые хγлеэдэг.

     Эхэнэрнγγдэй һайндэр дγтэлжэ ерэбэ. Хγн бγхэн энэ һайндэртэ ехэ бэлэдхэл хэнэ. Элдэб бэлэгγγдые бэлдэнэ, бэе бэеэ амаршална.

     Энэ γдэр эхэнэр боложо түрэһэн хүн Эхын жаргал эдлэхэ азатай байдаг гээшэ. Элдин сагаан дэлхэй дээрэхи эгээл урин хүн эжы болоно. Эжы тухай олон тоодо нангин дуунууд, шүлэгүүдшье бэшэгдэнхэй, үри хүүгэдэйнь магтаал үгэнүүдшье эхэнүүдэй сэдьхэл шэмэглэн зэдэлдэг.

     Эхэ хүнэй агууехэ аша, габьяа, удха шанар тухай хэлэхэ гэбэл, бурьялма баян буряад хэлэнэй үгэнүүдшье үсөөдэжэ магадгүй. Эхэгүй хүн байдаггүй гэжэ юрын ойлгосо бии. Эхэ хүнһөө бүхы юумэн эхитэй, эхэ нютаг, эхэ орон гэһэн ойлгосонууд агуу эхэһээ нангин һабагшатай.

      Буряадаймнай мэдээжэ уран зохёолшон Матвей Чойбонов бурханһаа дээрээр эхэ хүниие хүндэлхэ, үндэр тоолохо хэрэгтэй гэжэ хэлээ бэлэй. Олон хүүгэдые мүндэлэн түрэжэ, тэдэ үхибүүдтээ нэгэл жэгдэ хандан зүб мүрөөр хүмүүжүүлхэ, ажабайдалдань эдеэ хоолоор, хубсаһа хунараар хангажа, хγн болгохо эгээл ехэ хүшэр, буянта хэрэг ха юм даа. Эжыгээ һанан дурсан байхадаа, шэрүүхэн сагай байдалда үндыгөөд, ниитэ ажалда эрэшүүлһээ дутуугүй ажаллажа, үхибүүдые түрэжэ, хүмүүжүүлжэ ябахадаа, нилээн ехэ габьяа туйлаа гэбэл алдуугүй.

     Эжыгээ шагнажа, үгэ хүүрыень дуулажа, ходол эрьен ерэжэ, шадаа һаа, хажуудань ажаһуужа, халуухан сайгаар хүндэлжэ, дулаахан унтарида унтуулжа, зөөлэн үгэнүүдөөр зүрхэ сэдьхэлыень жэгнүүлжэ ябаха γγргэтэйбди. Эжы нэгэшье урбахагүй, эжы ходол тэсэхэ, эжы ходол ойлгохо, эжы ходол хүлисэхэ гэжэ һанагшаб.

      Үе наһан соогоо үелжэ ябаһан нүхэршни – Эхэ! Энэ дэлхэйдэ шамайе түрэһэн, эды болотор тэжээһэн хүн – Эхэ! Арюун һайхан захяагаа аян замдашни эгээл түрүүн үргэһэн хүн – Эхэ! Угаа нангинаар, угаа һайханаар наһан соогоо һанажа ябаһан хүншни – Эхэ!

      Ямаршье сагта, газарай хахаран гантаһан, хүрьһөөрөө хүдэлһэн үедэшье, галзуу түймэр, дайн дажарай дүжэрһэн хаһадашье, «шулуун мүндэр, шуһан бороогой адхарһан хугасаадашье» Эхэ хүнэй эрэлхэг габьяа сэгнэшэгүй үнэтэй, юугээршье сэгнэшэгүй үнэтэй, юугээршье хэмжэшэгүй ехэ байһандань гайхамаар бэшэ, омогорхомоор хадань «Эжымни» гэжэ нангин үгые аманһаа унагаангүй ябахамнай болтогой!

Утаатын дунда hургуулиин

11-дэхи ангиин hурагша

Самбуева  Арюна