"Сэдьхэлэйм дуунууд" Елизавета Малзурова ученица 5 класса МБОУ "Толтойская СОШ" Тункинского района Республики Бурятия

Намарай ольбон

Аажамхан турэл нютагтамнай

Алтан намар ерэжэ,

Уужам ургэн дайдыемнай

Улаахан хунжэлѳѳр хушаба.

Хада уулын хормойнууд

Холоhоо нэмжын харагдана.

Шара торгон тэрлигээ

Хэдэрэн байhандал узэгдэнэ.

Шугы горхоной эрьеэр

Тарган малнууд бэлшэнэ.

Шэнэhэн модоной шэлбэhэн

Шэбэнэн аалихан унана.

Намарай саг hайхан даа!!!

Наартай зохид саг лэ!

Баран бугэдэ зоной

Баян байха саг лэ!

Намарай шарай

Модоной набшаhад шарлана,

Намарай шарай узэгдэбэ.

Наратай хонгор удэрнууд

Наратай зорхидоор ерэбэ.

Модод удэр бури

Унгэ шарайгаа хубилгана.

Алтанхан намаатай хуhан

Элихэн тодоор харагдана.

Орой намар

Намарай ольбон ерэжэ,

Намдуу удэр болоно.

Бороо аалидан хоргодон,

Саhан малгайлан унана.

Модод, hѳѳгууд шарлажа,

Гунигтайгаар шордойлдоно

Убhэ ногоон хагдаржа,

Ургэлжэ борлон харлагдана.

Намарай шарай.

Шэмэг  алтаар хушагдаhан

Шара hайхан хуhаднай

Шаргалтан дуулэ татан,

Шарайгаа хубилган улайна.

Намарай хюрууда бээрэhэн

Набтар сагаан хуhаднай

Нарhадтаа атаархан уйдажа,

Нахилзан, дохилзон дуурана.

Бумбэгэ

Пумпгэрхэн бумбэгэ

Бумбэлзэнэ гартамни.

Доошонь тэрэнээ шэдэнэб,

Дээшээ hурэн собхорно.

Шангаар баряад шэдэнэб,

Шашханагуй бумбэгэмни.

Пусхэгэрхэн хасартай

Пампагархан  бумбэгэмни.

Эхэ орон        

Эхэ нютагайм хуhад

Элирэн томо боложо,

Эжы мэтэ илдамууд

Эрьелдэн,  хатаралдан зогсоно.

Турэл оронойм хуhад -

Танил инаг басагад

Таниhан зангаар намайе

Танил дуугаа татана.

Хуургэ

Хуургэ дээгуур хунгэнѳѳр

Хунууд гарана тургэнѳѳр.

Тиигэжэ шангаар гэшхэлээд,

Тэhэ дэбхэрэн унгэрнэ.

Сэсэг

Сэсэгтэ hайхан таламни

Сарюухан наранда игаан байна.

Сэнгэжэ ябаhан маанарта

Сэлмэг үдэр гоё даа!

Заахан гараараа сэсэгүүдые  эльбэн,

Залаа бүхэнииень барибаб.

Хурса нюдѳѳрѳѳ зурхыем эльбэн,

hанаан бодолыем эрьюулнэ.

……………………………………….

Байгаалимнай сэлмэг байг,

Бузарлажа ерээшээд айг лэ!

Таhархаймни арюухан  байг,

Тала дайдам сэбэр лэ!

Таhархаймни толорно,

Таhархайм байhыень муу зон  бү мэдэг

Зуhалан нютаг толорно

Зула бадараан яларна.

Минии  дүү

Сэбэрхэн ухаатай,

Хурсахан нюдэтэй,

Тоhон хэлэтэй,

Номгон зантай

Мандажа яба,

Минии дүү!

…………………………

Турэhэн  эжыгээ,

Турэл  баабайгаа,

Турэл хэлэеэ

Ёhо заншалаа

Хундэлжэ ургэе!

………………………..

Саяан хадын бориhоо

Гашуун аршаан бурьялна.

Гараа тодоод абанаб

Арюун hайхан аршаанаа.

………………………………….

Эжым нюдэнhѳѳ илдам

Зѳѳлэн юумэн байхагуй!

Эжым дуранhаа ехэ

Юуншье шамда олдохогуй!

………………………………………….

Боро хара уулэнhээ

Бороо ороноо гунигтайгаар.

Борохон жаахан шубуухай

Бэеэ hэжэрнэ гунигтайгаар.

Хабар.

Ургэн дэлхэй hэрижэ,

Унгын дайда сэсэглээ.

Дабын  хормойгоор сэсэгууд

Долгилон талыем шэмэглээ.

Тала  дайдын хормойгоор

Дуугаа дуулана жэргэмэл.

Уужам талын сээжэhээ

Уулын hэбшээн ү леэнэ.

Ургы.

Ундэр хадын оройгоор,

Үргэн шулуунай забhараар

Ургаба шарахан ургыхан

Шарлаhаар, шагаhаар бултайба.

Хабарай наранай элшэдэ

Заахан бэень hалбарба

Хони  ямаадай дурые

Уряалан  холоhоо  дуудаба.

Багша

Эрдэм бэшэгтэ hургаhан

Эрхим бэрхэ багшамни.

Эжэлжэ ажалдаа суурхаhан

Элитэ мини багшамни.

Буряад орондоо суурхаhан,

Валентина Дамбиевна багшамни,

Ажалаараа бэеэ шэмэглээд,

Жаран наhаяа угтабалта!

Намар

Алтан hарын дороhоо

Аалихан урдана Бугатамни.

Урихан дулаан үдэрнүүд

Үнгэрнэ миралзан долгин соонь.

Сентябрь  hарын үдэрнүүд

Самаряан мэтэ үнгэрбэ.

Жэргэмэл шубуудай дуунуудhаа

Жаргалтай дүүхэнүүд  уярба.

Түрүүшын гуургаhанайнгааа туршалгые

Толорhон мушэдhѳѳ hурахам.

Таатай зохид болзороо

Тэнгэриин басагадhаа асуухам.