Туняште ик гана ила айдеме

          Туняште ик гана ила айдеме.

   Кажне айдеме ош туняшке тукымым шараш, шке пашаж ден элнам чапландараш, илышым тузаташ толеш. Улыт порыжат-осалжат, пашачат-йолагаят, шымажат-торжажат. Айдеме шкаланже шке илыш корным ойырен налеш. Илышыште турлыжат лиеда. Но айдеме эре айдемак кодшаш.

   Поро, пашаче, шыма айдемылан мый кугезе коваемым шотлем.

Шола велне кугезе ковам

Тудым ни нужна илыш, ни чер, ни Кугу Отечественный  сар сенен кертын огыл. Кугезе коваемын лумжо Александрова Мария  Александровна. Ялыште тудым Кугу Майрук маныныт. Кугезе коваем куд йоча кокла гыч шкетак веле илен кодын.

   1941 ий. Тунямбалне  сар пуш упшалтын. Кугезе ковамлан улыжат коло  ий веле лийын. Шучко  сар чылалан шуко ойгым конден. Тунам тылыштат илыш  неле лийын. Чыла кочкышым фронтыш колтеныт. Шкаланышт нимо кодын огыл. Шуйшо паренгым, емыжым, понгым, шинчаланшудым кочкын иленыт.

Шке пакчаштым, имньыла кычкалтын, шупшын куралыныт. Поръен-влак лийын огытыл, чыла паша   шужышо да   ярныше удырамаш ден йоча-влаклан логалын.

   Кугезе коваемым Волжский район Сотнур селаш трактористлан тунемаш колтеныт. 1943 ий гыч 1948 ий марте Сотнур МТС- ыште ты сомылым шуктен шоген.

           Тиде паша удыренлан пеш  неле лийын. Тракторым олмыкташ шкаланак пернен.    

           Кугезе ковамын каласкалымыжым удыржо, мыйын Галя ковам, шарналта.

- Тракторым ачалаш тунам Сотнурыш коштыныт. Эрдене эрак, монго гыч лектын каен,   неле пашам ыштен,    кастене веле   йолын савырнен толыныт. Тракторым олмыктеныт, келге йуд марте куралыныт. Полышкалышыжлан школыш коштшо йоча-влак лийыныт. Ик полышкалышыже Курсов Юрий Петрович, «Отличник просвещения» лумым нумалше уста туныктышо. Кызыт тудо сулен налме канышыште. Ты   жапыште сай йолчиемым ужын огытыл, йыдалым пидыныт. Кугу келге Вончо вудым шошым чара йолын вонченыт. Курал, удымо пашалан улыжат пел мешак уржам пуэныт. Пел мешак уржа тудо жаплан эн кугу пиал, поянлык лийын. Яра жапыште фронтлан колташ шокшо вургемым пидын. Шкенжын тазалыкшым шоналтенат огыл: кидшат пудырген, ятыр жап эмлалтын. Неле паша денак кугезе коваем черланен, пагарже волен, кошташ туналын. Но чылажымат чыташ логалын. Икманаш, сенымашым лишемдаш йудшо-кечыже тыршен, уло вийжым пашалан пуэн.

  Тудо шуко тыршымыжлан «За доблестный труд в Великой Отечественной войне в 1941-1945 годы», «Ветеран труда» медаль-влак дене палемдалтын.

Илышыште чылажат лиеш. Кугезе ковайланат пиал шыргыжалын. Шочын ава тудланат икшывым – удырым, мыйын Галя ковам, полеклен, тукымым шуяш йоным ыштен.

Мый да Галя   ковам.

   Айдеме жаплан веле ош туняшке толеш. Садланак шкеж деч вара лач поро кышам веле кодышаш. Мыят кугезе ковам семын чолга, луддымо, поро, пашаче лияш шонем да тудын дене моткоч чот кугешнем.

Морко район, Энерсола школын

                                                                              тунемшыже Лиана Бутенина,              

        7 класс.

        Вуйлатыше:Анисимова Н.В