Творческие работы учащихся

Слайд 1

« Хуулгаазын дус » Чөөн-Хемчик кожуунуну ӊ Муниципалдыг бюджет албан черинин Чыргакынын ниити билигнин ортумак школазы Ажылдын автору: Сат Ачыты Айдысович , Чыргакы ортумак школазынын 3-ку клазынын оореникчизи . Удуртукчу башкызы : Сат Азиана Алексеевна Т ө левилел :

Слайд 2

Проблемазы : Дус-кижинин чуртталгазында эн-не херек минералдарнын бирээзи . Дустун ажыктыг болгаш хоралыг шынарлары бар. Дустарнын ангы-ангы хевирлерини ӊ аразындан кол черни чемге ажыглаар дус ээлеп турар . Орустап ону «поваренная соль» деп адаар .

Слайд 3

С орулгазы : Дустун хевирлерин болгаш дустуг черлерни билип алыр ; Дустун ажыктыг болгаш хоралыг шынарлыры -биле таныжар ; Дусту бажынга , дузаан ногаа суундан хайындырып алыр ; Дусту чуге « Хуулгаазын » деп адап турарыл тодарадыр ;

Слайд 4

Шиитпирлээр айтырыглар : Номнардан болгаш энциклопедиялардан дус дугайында информацияны дилеп тывар ; Дусту кылырынын төөг ү з ү н ө ө ренип кө ө р : Бажынга дусту хайындырып кылыры ; Дустан чараш каасталганы болгаш харлыг шиви будуун кылыр ; Дустун чемге холуурундан ангыда ажыктыг шынарларын тодарадыр .

Слайд 5

Т өөгүзү : Бурунгу Римге дусту тевелерге чудуруп алгаш садыгжылар чоруур кол орук – виа Солариа , деп орук биле чоруур турган . Грек дылдан очулдурарга « Соляной путь » ( дустуг орук ) дээр турган . Ол караваннарны дайынчылар удеп алгаш чоруур , орукка дээрбечилерден камгалаары -биле. Чуге дизе дус ол уеде дыка унелиг эртине кылдыр санатыннып турган болгаш ортээ алдын -биле деннежип турган .

Слайд 6

Чуртувустун ангы-ангы булуннарында дустун тывылган черлери : ДУС-ДАГ БАСКУНЧАК Х ӨЛ ИЛЕЦК ХООРАЙ ДУС -Х ӨЛ

Слайд 7

Дустун хевирлери : Улуг кристаллдарлыг Ортумак кристаллдарлыг Ү ү рмек кристаллдарлыг Мал- маган чылгаарынга а жыглап турар Ногаа аймаа , моогу болгаш оске-даа дузаныр ажылдарга ажыглаар Чем кылырда ажыглаар

Слайд 8

Практиктиг кезээ

Слайд 9

Белеткел ажылдары :

Слайд 10

Дусту бажы ӊ га кылып үнд ү р ү п алыры Дузаан огурецти сугга 3 хондур суп алыр 3 хонук эрткенде суун алгаш хайындырар Сугну тондур хайындырыптарга с аванын дувунге дус артып каар

Слайд 11

Дустун « хуулгаазын » шынарлары 1. Шиви будуун харлыг кылдыр кылыры Сугну куткаш , дузааш , д усту эзилдирер Глицерин холуур Шиви будуун суккаш , 3 хондур тургузар Бо шинчилелди кылырда изиг болгаш соок сугга шенеп кылган бис Соок суг Изиг суг Глицерин холуваан суг

Слайд 12

2 . Чараш каасталганы кылыры Сугну савага куткаш дузап алыр Хендирни суккаш тургузуп каар Каасталгавыс белен

Слайд 13

Дустун ажыктыг шынарлары 1. Ангы-ангы адырылбас былчак хирни адырарда ажыглаар

Слайд 14

Дустун ажыктыг шынарлары 2. Дагаа чуургазыны ӊ ур турупканын хынаарда

Слайд 15

Түӊнели : Дус дугайында шинчилел ажылын кылгаш дыка хөй ажыктыг болгаш солун чуулдерни билип алдывыс : Дустун тывылган төөгүзүн ; Бистин республикавыста дустуг черлерни ; Бажынга дузаан ногаа аймаандан дусту хайындыргаш ундуруп алыр ; Дусту чемге ажыглаарындан ангыда , хир арыдарда , янзы -буру аарыглар эмнээрде (ангина, диш , кулак аарыгларынга ) ажыглап турар ; Дустан чараш каасталганы кылып ап болур ; Хөй дустуг аъш -чем чиир болза , организмге хоралыг ; Ынчангаш дусту « хуулгаазын » деп болур туннелге келдивис

Слайд 16

Ажыглаан номнарывыс : Энциклопедия. Открой мир вокруг себя.-2010; Моря и океаны. Изд-во Росмэн-2012; Пословицы и поговорки тувинского народа.-2016; Журнал. Чудеса и приключения.-2015; Интернет-ресурсы;

Слайд 17

Кичээнгейлиг ды ӊ нааны ӊар дээш четтирдим !!! ХЛЕБ ВАМ ДА СОЛЬ!