"О достиженихя науки и техники в стихотворении С.П. Данилова" (на якутском языке)

Слайд 1

С. Данилов хо h оонугар наука, техника сити h иилэрин ойуулаа h ын Аба 5 а агротехническай орто оскуола 9 кылаа h ын ye рэнээччитэ Пермякова Анна. Салайааччы физика учуутала Фёдоров В.Д.

Слайд 2

Би h иги айыл 5 абытын бутэ h иктээхтик алдьатыахпытын ба 5 арбат буоллахпытына, кинини харыстыах тустаахпыт диэн этэбит. Ол аата тугуй? Билинни ки h и айыл 5 аттан сурдээх элбэ 5 и ылла 5 ына эрэ, ол аата айыл 5 а 5 а бы h аччы ороосто 5 уна эрэ сатанар, иннин диэки сайдар кыахтанар. Ол и h ин хас биирдии ки h и тугу ыларын, ол содула хайда 5 ын толору e йд yy р буолуохтаах. Маннык билиини, сатабылы кини хантан ылыан с e б y й? Билинни орто ye рэхтээ h ин ирдэбилинэн физиканы ye рэппит оскуоланы б y тэрээччи кэтээн к e р yy ньыматын балай эмэ ба h ылаабыт буолуохтаах. Онуоха кини бэйэтэ кэтээн к e р e р y н та h ынан атын дьон y лэтин т y м y г y н текстэн аа 5 ан, эбэтэр истэн e йд yy р буолара ирдэнэр. Маннык сатабылга ye рэниигэ улахан те h уунэн уус-уран айымньыны бол5омтолоохтук аа5ыы, ырытыы буолуон с e п дии саныыбын. Уус-уран тыл маастардара айыл5аны, айыл 5 а к e ст yy лэрин, наука, техника сити h иилэрин ойуулаа h ыннара - бу барыта кинилэр тулалыыр эйгэни, оло 5 у-дьа h а 5 ы с e пт ee хт y к кэтээн к e р yy лэрин т y м y гэ уонна би h иги ye рэнэрбитигэр y т ye холобур буолар. Маны та h ынан оскуоланы б y тэрэргэ физика экзаменнарыгар тексти кытта y лэ сорудахтара баар буоллулар. Ол и h ин мин теманы актуальнай дии санаан бэйэм с e б y лээммин талан ыллым.

Слайд 3

Улэм с y р y н сыала : уус-уран айымньыны аа 5 ыы-ырытыы сананы-билиигэ керуугэ те h уу буоларын кердеруу. Бу сыалбын сити h ээри бэйэм иннибэр маннык сор y ктары туруоруннум: Айыл 5 аны ye рэтии ньымаларын кытта билси h ии. Семён Данилов хо h ооннорун кытта билси h ии. Биир хо h оону талан ылан ырытыы.

Слайд 4

«Сир сана картата» хо h оонно наука уонна техника сити h иилэрин o йуулаан к e рд e р yy . … е рустэр сууруктэрин уларытан, Сана бай5аллары оноробун... Булуу муората (Вилюйское водохранилище) ГЭС : 1964-1970 экология: фенол

Слайд 5

Дохсун сууругу о5ус гынан келунэммин, Сир тугэ5ин умайар гаа h ын та h аараммын, Кутур кууспэр куус эбинэбин, Сырал сылааспар сылаас эбинэбин. Буотама, Анаабыр, Б y л yy, Ленскэй кэнники сылларга Талакаан электричество ки h и-аймах айар-тутар кыа 5 ын с e5y мэр y л y гэрдик кэнэтэр

Слайд 6

Тай5алар уора5айдарын ар5аран, Сибиирдэр сиксиктэрин силгэйэн, Бар5а ба h аам баайдарын ба h ылааммын, Сана куораттары сандаардабын. 1939 с . - Алдан 1959 с . - Мирнэй 1987 с . - Удачнай 1997 с . - Ньурба 1963 с . - Нерюнгри

Слайд 7

Умайар уот куйаас кумах куйаардары Уйгулаах к ye х оазистар онортуубун, Ол онно уот кы h ыл отонноох садтары, Чэлгийэр сирэм сирдэри олохтуубун. Орто Азия, Казахстан кумах куйаардара арабтар, Персидскэй залив тулата, нефть

Слайд 8

Урукку э h э-бере дойдуларыгар Суоллар тибилгэннээхтэрин тигинэтэбит, Икки атах уктэммэтэх урэ 5 ин ба h ыгар Собуоттары y лэлэтэн дирбиитэтэбит. Тимир суол, массыына суоллара Ар 5 аа Сибиир , Норильскай, Надым

Слайд 9

Олонхо дуолан омуна оруннаа 5 ын, Ол омуну да ба h ыйар мин кыахпын, Мин - олонхо о5ото буоларбын, К e р e с e 5ун миигин - Били кэнэн сахалар ыччаттарын, Улуу олонхо h уттар уран тылларын Удьуордаабатах удьуордарын. олонхо бухатыыра, ат, араас кыылга-кетерге кубулуйуу ТУ, Боинг, улахан кыамталаах уу транспора 1000-нан м дириннэ сир анныгар киирэр куустээх техника алмаас кырыылаа h ына

Слайд 10

улэм сурун тумуктэрэ манныктар: Семён Данилов оло5у дьиннээхтик керер, а5ааччыга ейденер гына тиэрдэр. Кини айыл5а эрэ ту h унан буолбакка, техника, наука сити h иилэрин ту h унан олус y ч y гэйдик, ейден y мт y ет y к суруйар эбит. Кылгас кээмэйдээх айымньыга (хо h оонно) ки h и-аймах ей y н-санаатын с y нкэн сити h иилэрин терееб y т тылбыт с y мэтин таба ту h анан хо h уйбута кини чахчы да 5 аны кэтээн кер yy ньыматын ба h ылаабыт, киэн билиилээх-кер yy лээх ки h и буоларын туо h улуур. Уус-уран тыл маастара суруйан хаалларбыт айымньыта ааспыты анааран керерге эрэ буолбакка, билинни олох соннуннарын билсэргэ, кэлэри-кэскилээ 5 и толкуйдуурга олук буолар эбит.