Г.И.Данчикова-правительство I дьахтар бэрэссэдээтэлэ

Саха республикатын Үөрэ5ин министиэристибэтэ

Ньурба улууһун үөрэ5ин салалтата

Егоров П.С.аатынан Акана орто оскуолата

Саха Республикатын Бочуоттаах гражданина, Норуоттар до5ордоһуулара уонна Бочуот знага уордьаннар кавалердара В.А.Петрова5а аналлаах научнай-практическай конференция

Правительство I дьахтар бэрэссэдээтэлэ –

Галина Иннокентьевна Данчикова

Толордо: Васильева Кристина, Акана оскуолатын

6 кылааһын үөрэнээччитэ

Салайааччы: Васильева Н.В., саха тылын уонна

 литературатын учуутала

        Акана, 2014 с.

Иһинээ5итэ:

1. Киириитэ…………………………………………………………….3 стр
2. Сүрүн чааһа…………………………………………………………4 стр
3. Түмүк………………………………………………………………..6 стр
4. Туһаныллыбыт литература…………………………………….….7 стр
5. Сыһыарыылар……..………………………………………………..8 стр

Киириитэ.

             Билигин Аан дойдуга дьахтар барахсан баһылаабатах идэтэ, кыайбатах үлэтэ диэн суох. Дьахтар кыттыыта суох олох хайа да эйгэтигэр, ол иһигэр политика5а эмиэ,  биир да боппуруос дьон туһугар туһалаахтык быһаарыллыбат. Олох-дьаһах ыараабыт кэмигэр дьахтар инники күөңңэ тахсарын, тутан-дьаһайан, салайан оло5у оннун булларарын история кэрэһэлиир. Ол курдук, Россия5а бүтүн судаарыстыбаны салайан олорбут дьахталлартан Екатерина II, Елизавета Петровна, тас дойдуларга -  Германия канцлера Ангела Меркель, Великобритания премьер-миниистирэ Маргарет Тэтчер дьахтар салайааччы бастың холобурунан буолаллар.        

           Биһиги республикабытыгар урут да5аны, билигин да5аны олох араас эйгэтигэр дьахтар салайааччылар үлэлээн-хамсаан кэллилэр. Төрөөбүт Ньурбабыт улууһуттан үүнэн тахсыбыт Саха АССР Верховнай Советын Президиумун бэрэссэдээтэлэ Александра Яковлевна Овчинникова, Саха Республикатын бочуоттаах гражданина, Ньурба улууһун баһылыгынан, Саха Республикатын экономическай сайдыыга миниистирин солбуйааччытынан үлэлээбит Варвара Андреевна Петрова ааттарын киэн тутта ааттыыбыт.

           Республика билиңңи дьахтар салайааччыларыттан Галина Иннокентьевна Данчикова аата инники күөңңэ сылдьар. Кини 2010 сылтан Саха Республикатын правительствотын салайааччытынан буолар. Билигин Россия 84 субъегын правительстволарын салайааччыларыттан кини со5отох дьахтар буолара элбэ5и этэр дии саныыбын. Итинтэн сиэттэрэн, Галина Иннокентьевна Данчикова туһунан билиибин хаңатар, кини үрдүк таһымнаах салайааччыга тиийэ үүммүт суолун кэтээн көрөр сыаллаах дакылаат суруйарга сананным. Үлэбэр сүрүннээн интернет матырыйаалларын туһанным.

 Сүрүн чааһа.

            Галина Иннокентьевна Данчикова 1954 сыллаахха атырдьах ыйын 13-с күнүгэр Иркутскай уобалас Балаганскай оройуонугар Хайрюзовка сэлиэнньэтигэр төрөөбүтэ. А5ата Иннокентий Иванович авиация үлэһитэ, ийэтэ Клавдия Егоровна математика учуутала эбит. Галина икки саастаа5ар а5ата олохтон туораан, ийэтэ үс сыллата о5отун  илдьэ Саха сиригэр көһөргө күһэллибит. Онон, кини о5о сааһа хоту Верхоянскай улууһугар, Эһэ-Хайа нэһилиэгэр ааспыт.  

          1972 сыллаахха Дьокуускайдаа5ы финансовай техникум «Государственный бюджет» диэн салаатын бүтэрэн, финансист идэтин ылар. 1985 сыллаахха Бүтүн Союзтаа5ы юридическай институт «Правоведение» салаатын бүтэрэр. О5о эрдэ5иттэн юрист идэтин баһылыыр ба5а санаатын толорор. 2001 сыллаахха Россиятаа5ы  Государственнай сулууспа академиятын бүтэрбитэ. «Реформирование межбюджетных отношений в Российской Федерации (Региональный аспект)» диэн тиэмэ5э диссертация  көмүскээн экономическай наука кандидата буолары  ситиспитэ.

          Галина Иннокентьевна 25 сыл устата хоту, Өлөөн уонна Верхоянскай улуустарыгар үлэлээбитэ. Бу үлэлээбит сылларын оло5ун бастың страницаларынан аа5ар. Финансовай техникуму бүтэрээт, үлэтин Өлөөн улууһугар финансовай отдел  бюджет старшай инспекторынан са5алаабыта уонна правительство бэрэссэдээтэлигэр тиийэ үүммүтэ. Биллэн турар, бу кини үрдүк таһымнаах специалист, норуот оло5ун тупсарыыга үгүс өрүттээх үлэни тэрийэн, салайан ыытар опыттаах уонна ирдэбиллээх салайааччы буоларын туоһута. (Үлэтэ-хамнаһа 1№ сыһыарыыга ыйыллар)

         2010 сыллаахха Россия Президенэ Дмитрий Анатольевич Медведев Егор Афанасьевич Борисовы Саха Республикатын Президенинэн аныыр. 2010 сыллаахха бэс ыйын 17 күнүгэр Егор Борисов Ил Түмэңңэ Правительство бэрэссэдээтэлин дуоһунаһыгар Галина Данчикова кандидатуратын туруорарын туһунан этэр. Кистэлэң куоластааһынынан, 66 депутаттан   Галина Данчикова туһугар 60 депутат куолаһын биэрэр. 1 – утары куолас, 5 – туттунуу. Ити курдук, Саха Республикатын Правительствота  аан бастакытын  дьахтар салайааччыламмыта.

         Галина Иннокентьевна  правительствоны салайан олорор кэмигэр сүрүннээн туох үлэ барбыт эбитий? Кини салайан олорор кэмигэр:

  - Урбаанньыттары өйүүр үп-харчы кээмэйэ улааппыта;

-2011-2015 сылларга  «Жилище» диэн республикатаа5ы целевой программа олоххо киирдэ. Ити программа чэрчитинэн тыа сиригэр элбэх дьиэ тутулунна. Дьокуускай куорат кыра дохуоттаах олохтоохторун дьиэнэн   хааччыйар сыаллаах пилотнай проект олоххо киирбитэ;

- Олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатын  үлэтин уларыта тутуу бара турар;

- Тыа хаһаайыстыбатын өйөөһүн  саңа механизма оңоһуллар. Республика аһынан-үөлүнэн бэйэтин-бэйэтэ хааччынарын ситиһэр сыал туруорулунна;

-Дьокуускайга Муниципальнай уонна государственнай өңөлөрү оңоруу элбэх аналлаах киинэ (МФЦ) арылынна. Билигин хас да улууска МФЦ филиаллара үлэлэрин са5алаатылар.

-Интернет ситимэ күүскэ сайдан, электроннай правительство тэрилиннэ.

          Ити курдук, Правительство бэрэссэдээтэлин үлэтэ саңа инновационнай технологиялары туһанан олох бары эйгэтин саңардарга, тупсарарга туһуланар.

            Галина Иннокентьевна тус оло5ун туһунан маннык чахчылары биллим: 1) 1976 сыллаах төрүөх Евгений Александрович Данчиков диэн уоллаах. Кини билигин Москва куорат кылаабынай хонтуруоллуур тэрилтэ салайааччытынан буолар. Лиза диэн кыыс о5олоох.

2) Спорт көрүңнэриттэн художественнай гимнастиканы уонна фигурнай катаниены сөбүлээн көрөр;

3) Телевизорынан сарсыардааңы уонна киэһээңи сонуннары көрөрүн сөбүлүүр;        

4) Сөбүлүүр дьылын кэмэ –сайын. Уоппускатын кэмигэр муора5а сынньанарын ордорор;

5) Сөбүлүүр сибэккитэ – хризантема;

6) Политиканан эр дьоннор эрэ дьарыгырыахтаахтар диэн санааны кытта сөбүлэспэт.

Түмүк.

       Быйыл Галина Иннокентьевна Данчикова 60 сааһын бэлиэтээтэ. Айхал 14 нүөмэрдээх фабрикатыгар «Юбилейная» трубкаттан 71,53 карааттаах алмаас көстүбүтэ. Бу алмааска Галина Данчикова аатын иңэрии туһунан протоколу «Алроса» акционернай хампаанньатын президенэ Федор Андреев баттаабыта. Галина Иннокентьевна Данчикова курдук талааннаах дьахтар салайааччылаахпытынан киэн туттабын. Улаатан истэ5им аайы кини салайааччы быһыытынан үлэтин кэтээн көрүөм дии саныыбын. Республикабытын салайар, норуот оло5о сайдарын туһугар үлэлии-хамсыы сылдьар тумус туттар дьоммутун  билиэхтээхпит дии  саныыбын.

Туһаныллыбыт литература:

1. Антонов Е.П. Руководители Якутии // Галина Иннокентьевна Данчикова. –Якутск: Бичик, 2012, 427-434 с.
2. Галине Данчиковой вручили орден «Полярная звезда»// URL:http://news.ykt.ru/article/24982
3. Данчиков Евгений Александрович. URL:http://viperson.ru/wind.php?ID=667024
4. Ирина ЛИХАУ. Галину Данчикову не волнует популярность // Сайт газеты «Якутия». URL: http://sakhalife.ru/node/34029
5. Председатель Правительства Республики Саха (Якутия). Биография //Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия). URL: http://www.sakha.gov.ru/node/57

Сыһыарыылар.

1№ Сыһыарыы.

Үлэтэ-хамнаһа.

2№ Сыһыарыы.

Государственнай на5араадалара.