Презентация.III республиканская научно-практическая конференция.Секция:Сравнительное и сопостовительное языкознание.

Слайд 1

Слайд 2

Фәнни эшнең яңалыгы : Беренче тапкыр буларак исем сүз төркеменең грамматик категорияләре чагыштырыла.

Слайд 3

Теманың актуальлеге : Инглиз һәм татар теленең грамматик категорияләрен чагыштырып өйрәнү татар телле укучыларга чит телне өйрәнүдә ярдәм итә.

Слайд 4

Тикшерү объекты: Тел гыйлеменең бер тармагы буларак “Исем сүз төркеме”.

Слайд 5

Тикшерү предметы : Исемнең грамматик категорияләре

Слайд 6

Фәнни эшнең максаты : Кардәш булмаган инглиз һәм татар телләрендә исем сүз төркеменең грамматик категорияләрен чагыштырып, өлешчә типологик планда тикшерү

Слайд 7

Фәнни эшнең бурычлары : 1) кардәш булмаган татар һәм инглиз телендә исем сүз төркеменең грамматик категорияләре ачыклау; 2) ачыкланган категорияләр составына өлешчә чагыштырма анализ ясау; 3) тупланылган мәгълүмат белән эш итә белү (эзләнү эшләре алып бару, мәгълүмат туплау, аларны бер калыпка салу).

Слайд 8

Фәнни эшнең гамәли әһәмияте : Чит телне өйрәнү нигездә рус телендә алып барыла , ләкин татар укучыларының барысы да диярлек рус телен камил белми . Шул сәбәпле кыенлыклар туа . Укучылар икеләтә эш башкарырга мәҗбүр булалар . Инглиз теле дәресләре татар теленә нигезләнеп , авазлар , грамматик категорияләр арасындагы охшашлык һәм аермалыклар чагыштырылып өйрәнелеп алып барылса , файдалы һәм уңайлы булыр иде . Бу сәбәп фәнни эшебезнең гамәли әһәмияте булып тора дип саныйбыз .

Слайд 9

Тикшерү методлары: Эвристик ысул , эзләнү, тикшеренү һәм нәтиҗә чыгару

Слайд 10

Көтелгән нәтиҗәләр : Кешеләр чит телне өйрәнә башлаган вакыттан бирле телләрне чагыштырып өйрәнү яшәп килә. Хәзерге тел белеме фәнендә шунысы бәхәссез: чит телне өйрәнгән вакытта телләр үзара катлаулы бәйләнешкә керәләр һәм чит телдәге күренешләр туган тел фонында кабул ителәләр. Бер яктан караганда, инглиз теле җөмлә төзелеше, җөмләдә сүзләрнең килү тәртибе буенча рус теленә якын тора. Шуңа да дәресләр рус телендә алып барылса җайлырак шикелле. Ләкин татар телле укучыларның барысы да рус телен камил белми. Шунлыктан эш ике тапкыр башкарыла. Бу авырлыкларны истә тотып, чит телне өйрәнү - туган телебезгә нигезләнеп , атамаларны татарча әйтеп, дәресләрдә тел күренешләрен чагыштырып, охшашлык һәм аермалыкларны күзәтеп алып барылса, файдалы һәм нәтиҗәле булыр иде

Слайд 11

Берәү башка телне өйрәнмәкче булса , башта үз теленең грамматикасын яхшы белсен К. Насыйри

Слайд 12

Сопоставительная и сравнительная грамматика Д.Х.Бакееева, 1985

Слайд 13

Тел өйрәну процессында татар һәм инглиз телләре грамматикасы арасында бәйләнеш күрәсезме?

Слайд 14

Татар теле авазлары Инглиз теле авазлары [и] [ i ] [ә ] [e] [э] [æ ] [ө ] [ɜ:] [ң ] [ŋ] [җ ] [ dʒ ] [ һ] [ һ] Фонетик охшашлыклар

Слайд 15

[ә] авазы: әни, әти, әби, тәрәзә, мәктәп. [æ ]: jam, ham, cat, apple, fat. [ө] авазы: өй, көн, сөлге, көзге, төлке. [ɜ: ]: тhirty,bird, thirteen, girl, shirt. [ң] авазы: яңа,киң, яңгыр, сиңа, бәрәңге. [ ŋ ]: long, morning, si ng , song [җ] авазы: җәй, җил, җим, җиләк, җимеш. [ dʒ ] : Jam, juice , jump , jim , jeans . [һ] авазы: һәм, һәр, һәйкәл, шәһәр. [ һ]: ham, hen, honey, hundred Татар һәм инглиз телендәге әлеге охшаш авазларны күзәтеп китик:

Слайд 16

Тел гыйлеменең бер тармагы буларак исем сүз төркеме

Слайд 17

1) ялгызлык һәм уртаклык; 2) предметлыкны һәм матдәлекне белдергән; 3) җыймалыкны белдергән; 4) конкрет һәм абстракт мәгънәне белдергән исемнәр Исемнәрне мәгънәви яктан төркемләү

Слайд 18

Исемдә сан категориясе Инглиз теле Татар теле -s(- es ) - лар / -л ә р Boy s Кыз лар Girl s Малай лар Foxe s Төлке ләр

Слайд 19

Берлек санда гына килүче исемнәр Инглиз теле Татар теле Ялгызлык исемнәр the Volga, Jonn, Paris, Washington, France, Italy. Казан, Кама Матдәлекне белдерүче исемнәр B utter,water, wine Он, тоз, су Абстракт исемнәр friendship, courage, happiness, advice Дуслык,

Слайд 20

Күплек санда гына килүче исемнәр Инглиз теле Татар теле Ике бертөрле өлештән торучы предметлар Jeans, trousers, shorts, scissors, glasses, - Әйберләрнең төрләрен белдерүче предметлар oils, French wines - Зур пространствоны белдерүче the waters of the Atlantic ocean, the sands of the Sahara Desert -

Слайд 21

Татар теле Инглиз теле Ул he, she Әти, әни mother, father Актер actor, actress Ир, хатын husband, wife Род категориясе