Участие в флешмобе " 14 декабря- День башкирского языка"

Стихотворение Рами Гарипова "Туған тел"

Рәми Йәғәфәр улы Ғарипов 1932 йылдың 12 февралендә Башҡорт АССР-ының (хәҙер Башҡортостан Республикаһы) Салауат районы Арҡауыл ауылында тыуған. Ете йыллыҡ мәктәпте тамамлағандан һуң, 1946—1950 йылдарҙа Өфөнөң 9-сы урта мәктәбендә уҡый. Был уҡыу йорто 1956 йылдан 1-се республика мәктәп-интернаты булһа, 1991 йылда 1-се республика башҡорт гимназия-интернаты итеп үҙгәртелә, 1994 йылда уға халыҡ шағиры исеме бирелә һәм ул бөгөн Рәми Ғарипов исемендәге 1-се Башҡорт республика гимназия-интернаты тип атала.

1955 йыл — А. М. Горький исемендәге Әҙәбиәт институтын тамамлай;
1955—1959 йылдар — республика гәзиттәрендә әҙәби хеҙмәткәр;
1959—1964 йылдар — Салауат районында «Йүрүҙән» колхозы, «Һарғамыш» совхозы комсомол ойошмаһы секретары, район гәзитендә бүлек мөдире;
1964—1966 йылдар — «Совет Башҡортостаны» гәзитендә (Өфө ҡалаһы) әҙәби хеҙмәткәр;
1968—1972 йылдар — «Башҡортостан ҡыҙы» журналында яуаплы секретарь.
Әҙәби ижады
Рәми Ғарипов ижады матбуғатта 1950 йылдан күренә башлай. Уның «Йүрүҙән» исемле тәүге китабы 1954 йылда сыға. «Таш сәскә», «Һабантурғай йыры» шиғырҙар йыйынтыҡтарын Ғарипов тыуған тәбиғәтенә, яҡташтарына арнай. Унан һуңғы «Осоу», «Аманат», «Миләш-кәләш» йыйынтыҡтарында фәлсәфәүи лирика төп урын биләй. Халҡының тарихи яҙмышы, быуындарҙың рухи бәйләнеше тураһында уйланыуҙар, туған теленең һәм мәҙәниәтенең киләсәге өсөн борсолоу Ғарипов ижадының асылын билдәләй. Йыш ҡына ул халыҡ ижадының шиғри традицияларына мөрәжәғәт итә. Ҡобайыр жанрын тергеҙеүҙә һәм үҫтереүҙә Ғариповтың өлөшө айырыуса ҙур.

1957 йылда «Туған тел» шиғырын ижад итә.

Рәми Ғарипов Пушкин, Лермонтов, Есенин, Блок, Гейне, Хәйәм, Рудаки, Ғамзатов шиғриәтен башҡорт теленә нәфис тәржемә итеү оҫтаһы булараҡ та киң билдәлелек яулай.

Совет милли сәйәсәтенә тәнҡит күҙлегенән ҡарағаны өсөн милләтселектә ғәйепләнеп, эҙәрлекләүҙәргә дусар ителә. Уның күп шиғырҙары шағир тере саҡта баҫылмайынса ҡала. 1964 йылда яҙылған «Табыныу» поэмаһы 1987 йылда ғына донъя күрә. 1988 йылда Рәми Ғариповҡа үлгәндән һуң Салауат Юлаев исемендәге республика премияһы бирелә.

Уның шиғри юлдары афоризмдар булып, йыш телгә алына. Мәҫәлән: «(башҡорт) батшаларға башын эймәгәнде, башҡаларға ғына баш эймәҫ»; «Йөрәгендә халҡы булмағандың кеше булырға ла хаҡы юҡ» һ.б.

1977 йылдың 20 февралендә вафат була, Өфө ҡалаһының Мосолман зыяратында ерләнгән.

Китаптары

Рәми Ғариповтың
Арҡауылдағы йорт-музейы
Йүрүҙән: Шиғырҙар. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1954. — 48 бит.
Таш сәскә: Лирика. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1958. — 160 бит.
Һабантурғай йырҙары: Шиғырҙар. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1964. — 104 бит.
Осоу: Шиғырҙар. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1966. — 128 бит.
Аманат: Йырҙар, шиғырҙар, ҡобайырҙар. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1969. — 144 бит.
Горицвет: Стихи. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 1969. — 95 стр. (рус.)
Миләш — кәләш: Шиғырҙар. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1974. — 80 бит.
Йондоҙло уйҙар. (Р. Бикбаевтың баш һүҙе менән.): Шиғырҙар. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1979. — 240 бит.
Умырзая йыры. (Ғ. Хөсәйеновтың баш һүҙе менән.): Шиғырҙар. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1981. — 334 бит.
Возвращение. (С предисловием М. Карима.): Стихотворения и поэма. Москва: «Современник», 1981. — 174 стр. (рус.)
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Башҡортостандың халыҡ шағиры (1992)
Салауат Юлаев исемендәге премия лауреаты (1988, үлгәндән һуң).
Салауат районының почётлы гражданы[2].