Тамчы шоу.
план-конспект занятия

Дәрестән тыш чара

Касыймова Лилия Әмировна, 11нче гимназия

ТАМЧЫ ШОУ

 (Г.Тукай иҗатына багышланган)

Максат: Г. Тукайның тормыш юлы һәм иҗат юлы аша үз халкына, милләтенә хезмәт итүен, якты үрнәген бирү; шагыйрь иҗатына хөрмәт, сөю  уяту, укуыларда шигърият белән кызыксыну тәрбияләү, сәнгатьле укырга өйрәтү, укуыларның белемнәрен тикшерү.

Дәрес формасы: ярыш.

Җиһазлау: проектор

Метод һәм алымнар: сөйләү, уку, сорау-җавап, әңгәмә.

План

I. Оештыру.

- Исәнмесез, кадерле кунаклар, укытучылар һәм укучылар. Без бүген сезнең белән “Тамчы шоу” карарга җыелдык. Бу ярышта 4 “А” сыйныфы укучылары катнаша.Алар үзләренең алган белемнәрен шушы ярышта сынашалар.

II. Актуальләштерү.

-Хәзер, һәр команда үзләре белән таныштырачаклар.

-“Зирәкләр” командасына сүз бирелә. (команда девиз әйтә һәм һәр укучы үзе белән таныштырып китә).

Капитан: Мин команданың капитаны.Минем исемем.....

Безнең исем – “Зирәкләр”

Безнең девиз: Без ярышта “Зирәкләр”,

                       Тормышта без кирәкләр.

Барыбыз да дус һәм тату

Командада 5 бала.

Сер бирмәскә тырышырбыз –

“Тапкырлар” сезнең алда.

-“Тапкырлар” командасына сүз бирелә. (команда девиз әйтә һәм һәр укучы үзе белән таныштырып китә).

Капитан: Мин команданың капитаны.Минем исемем.....

Безнең исем – “Тапкырлар”

Безнең девиз: Ә без исә “Тапкырлар”,

                       Ярышларда батырлар.

Без дә бик тырыш балалар

Командада 5 кенә.

Көч сынашырга әзер без

“Зирәкләр” сезнең белән!

-Төркемнәр бер-берсен сәламләде, матур итеп тыныч кына урыннарга утырыйк.

III. Төп өлеш.

-Менә һәр команда белән таныштык. Ярышыбызның 1 турын ачып җибәрәбез.

I тур “Кем тизрәк!” дип атала. Командалар чиратлашып сорауларга җавап бирә. Җавап бирә алмасагыз, яки җавап дөрес булмаса, икенче командага күчә.

1. Г.Тукайның туган елы?                                                    (1886- ел)
2. Г.Тукайның туган көне.             (26-апрель)
3. Тукай кайсы авылда туган?                                                          (Кушлавыч)   
4.  Әти- әнисенең исемнәре ничек?                                               (Мөхәмәтгәриф, Мөмдүдә)
5. . Г.Тукай ничә ел яши?                                (27 ел)
6. Тукай ничә яшьтә ятим кала?                                                       ( 3 яшьтә)
7. Тукайны кечкенә чакта ничек атыйлар?                                      (Апуш)
8.  Габдулланың бабасы кайсы авылда яшәгән?                              (Өчиледә)
9. Г.Тукай кайсы халык шагыйре?                    (татар)
10.  Кушлавыч Татарстанның кайсы  районына керәләр?        (Арча районы)
11. Тукайның Кырлай табигатен сүрәтләгән әсәре ничек  атала?             (Шүрәле)
12. Су анасы югалткан әйбер?                                                                   (алтын тарак)

- Жюрига сүз бирелә. Эмблема, девиз һәм беренче конкурс өчен баллар куела.

-II тур “Сез игътибарлымы?” дип атала. Сезгә рәсемнәр күрсәтелә, аларны игътибар белән карарга һәм сорауларга җавап бирергә кирәк була.

1. ”Гали белән Кәҗә”рәсемендә ничә кош сүрәтләнгән?

2.. Рәсемдә ”Су анасы”ның тарагы басмадамы әллә кулындамы?(кулында)

3. “Кызыклы Шәкерт” әсәрендә бабайның кулында нәрсә?)

1. ”Шүрәле” әкиятендә былтырның түбәтәйе нинди төстә”?

2. “Кечкенә Тукай (Апуш)” рәсемендә Габдулланың уң кулында нәрсә? (кашык) ?

3. Су анасын ничә эт куа? (3 эт)

3 тур . Өй эше. Г.Тукай шигырьләрен сәхнәләштерү бәйгесе.

Тапкырлар: “Кызыклы шәкерт” шигыре

Зирәкләр:  “Бала белән Күбәләк” шигыре.

-Жюрига сүз бирелә.

4 тур. Сүздән сүз ясау. “Габдулла Тукай” сүзе.

Бу, ул, ала, ук, тук, ай, алла, дула, бата, кал, кала, бала, кат, ката

-Жюрига сүз бирелә.

5 тур. “Капитаннар бәйгесе”.

-Ә хәзер мин сезгә сораулар бирәм, сез аларга бары тик “әйе” яки “юк” дип җавап бирергә тиеш буласыз.

З:

1. Г. Тукай җырчымы?(юк)
2. . Г. Тукай 30 апрельда туганмы? (юк)
3. “Шүрәле” әкиятенең авторы М.Җәлилме? (юк)
4. Г.Тукай бюстын Б.Урманче иҗат иткәнме? (әйе)
5. “Сертотмас үрдәк”әкиятен Г.Тукай язганмы?(юк)
6. Казанда Г.Тукайга һәйкәл бармы? (әйе)
7. Тукайга багышланган урам,җыр,шигырь исемнәре бармы? (әйе)
8. ”Безнең гаилә” шигырендә гаиләдә 3 кешеме? (юк)

Т:

1. Г.Тукайның  туган авылы Кушлавычмы? (әйе)

2. Г. Тукайның кушаматы Батырмы? (юк)

3. “Су анасы” әкиятенең авторы Тукаймы? (әйе)

4. Г.Тукай 3 яшьтә ятим калганмы? (әйе)

5. Галигә рәхмәт әйтүче йорт хайваны сыермы? (юк)

6. ”И туган тел, и матур тел” шигырен Г.Тукай язганмы?.(әйе)

7.“Кызыклы шәкерт” әсәрен А.Алиш язганмы? (юк)

8. Шүрәледә утын кисәргә килгән егетнең исеме Апушмы? (юк)

Жюрига сүз бирелә.

IV. Йомгаклау.

-Һәр команданың баллары әйтелә. Жюрига сүз бирелә.

Җиңүче команда билгеләнә. Бүләкләр тапшырыла.

Уеныбыз тәмам. Игътибарыгыз өчен зур рәхмәт.

Касыймова Лилия Әмировна, 11нче гимназия

Внеклассное мероприятие по татарскому языку

для 5 класса (русскоязычных групп)

                Бәйге “ Мин татарча сөйләшәм”

    Вы  все знаете, что татарский язык на ряду с русским является государственным языком. Поэтому изучение языка введено в учебную программу. И мне кажется вы уже многому научились. Сегодня мы проведем КВН, где увас будет возможность проверит свои знания. В КВНе учавствуют две команды.

       Бүген була КВН,

Бик күңелле бу уен.

5 “В” көч сынаша

Менә була тамаша.

Итак, приветствуем участников КВН (под музыку «Позывные КВН» входят участники и садятся на свои места)

Ведущий :  Приглашаем капитанов команд для жеребьевки последовательности выступления

 Ведущий :  Разрешите представить вам наше компетентное глубокоуважаемое жюри:

 I -тур“Приветствие”

 Прошу обратить внимание жюри- максимум за конкурс 5 баллов.

Командалар белән танышу.

1 нче командага сүз бирелә.

Безнең командабыз “Айзирәкләр”.

Девизыбыз: ”Күп укыган,күп белер”

-Бездән,”Айзирәкләрдән”-“Тапкырҗаннарга”сәлам!

2 нче командага сүз бирелә.

Безнең командабыз ”Тапкырҗаннар”.

Девизыбыз: ”Тырышкан табар, ташка кадак кагар”.

Бездән,”Тапкырҗаннардан”-“Айзирәкләргәргә”сәлам!

     Димәк, бүген безнең алдыбызда АЙЗИРӘКЛӘР һәм ТАПКЫРҖАННАР командалары чыгыш ясый икән.

II-турПроверка домашнего задания.  Хәзер һәр ике команданың да өй эшләрен ничек үтәүләрен тикшерәбез.

Г. Тукайның бер шигырен сәхнәләштереп сөйләргә.

Сүзне беренче командага бирәбез.

“Бала белән күбәләк”

Сүзне икенче командага бирәбез.

“Кызыклы шәкерт.

III-турОтгадать кроссворд. Команды по очереди обьясняют выполненные задании.

      1 команда                                     Кроссворд.

 Если правильно перевести слова, то по вертикали получится название одного города нашей

нашей республики. 

1. красивый
2. сегодня
3. великий
4. спасибо
5. вилка
6. каша
7. поэт
8. я
9. продавец

      2 команда                                    

1.рассказ

2. трудолюбивый

3. варит

4. умный

5. швея, портной

6. большой

7. вкусно

8. умелый

IV-тур Каждая команда получает карточки с тремя заданиями. На каждое даётся время: одна минута. После выполнения отдельного задания участники дают ответы.

    1.Выделите предложение логически не связанное с другими.

                   1 ком.                                                                     2 ком .

 1) Көз җитте.                                            1)  Яз җитте.

2) Кошлар җылы якка киттеләр.             2) Кошлар җылы яктан кайттылар.

3) Безнең әби күрше авылда яши.         3) Агачлар яфрак ярганнар.

4) Агач яфраклары саргайды.                    4) Безнең бабай шәһәрдә яши.

2. Исключите лишнее слово.

1)  үрдәк                                                               1)  сарык

2)  песнәк                                                             2)  аю

3)  каз                                                                  3) бүре

4) тавык                                                             4) төлке

3. Найдите ошибку в переводе словосочетаний.

1) чаңгы шуа - катается на лыжах               1) чана шуа - катается на санках

2) шугалакта шуа - катается на коньках    2)тимераякта шуа - катается на  

                                                                               котке

3) тауда шуа - катается на горке              3) тауда шуа -  катается на горке

V-тур Отгадывание загадок командами по очереди. Загадывает ведущий.(если команды затрудняются , то могут помощь болельщики)

1)Энәле бүрек бара,

Булдырсаң тотып кара. (Керпе)

 2)Аллы-гөлле чәчәкләрне

Кетер-кетер ашый ул.

Шуннан ап-ак сөт ясап,

Көн дә безгә ташый ул. (Сыер)

3)Туннарга киендерә,

 Җылыта, сөендерә.

Тоягы аның ярык,

Исеме аның ...

4) Әрекмәндәй зур колак,

Аяклары бер колач.

Борыны җиргә тигән,

Килгән ул ерак илдән.

5) Дус булса да сөйләшми,

Күп ишетә, күп өрә.

Үзенә бер йорт төзедек

Хезмәт иткәнгә күрә

6) Үзе кардай ап-ак ул,

Озын колак бик сак ул.

Дошман күрсә элдертә,

Кем аны куып җитә.

VI–тур Отгадывание слов командами по очереди.Игра называется “Бу кем?”Это кто?

1. Кем мәктәптә укыта?
2. Кем концертта җырлый?
3. Кем кибеттә ашамлыклар сата?
4. Кем яхшы хикәяләр яза
5. Кем балык тота?
6. Кем матур күлмәкләр тегә?
7. Кем шәһәрдә йортлар төзи?
8. Кем урманны саклый?
9. Кем бакчада яшелчәләр үстерә?
10. Кем сәхнәдә бии?

VI–тур Задание для командиров.Запиши числа словами

98                                                                                        89

116        113

257        236

421        363

847        778

996        927

1972        1865

VII-тур Разгадай ребусы.

..,,,.     ,.,         ,,,.

И

,,,. ,..,,

Т

 .,,,      ,.,,    ,,,..,

6    

..,,       ,..,,       ,…,

Прочитай пословицу и запиши

1.

- -6 100

,..,,..

 И  -

.,,          ,..,,        ..,,    ,,,,,..

Л  

.,,,.     .,,,,,,        ,,,..

VII-турПрочитать текст и перевести на русский язык. Команды сами выбират текст.

        №1.                            Кышкы уеннар.

           Салкын кыш килде. Ап-ак кар яуды.

           Балалар шугалак ясадылар. Шугалакта шаушу. Тимераяклар  чыңлый.

  Безнең ишек алдында кар бабай утыра. Малайлар көн саен төрле уеннар     уйныйлар. Мин чана шуарга яратам.

            шугалак-каток

            шаушу - шумно

            чыңлый - звенит

            ишек алды - двор

         № 2.   Кышкы уеннар.

Салкын кыш җитте. Кар ява. Бөтен җир ап-ак. Балалар биек тауда уйныйлар. Алар чанада шуалар. Балаларга урамда бик күңелле. Алар кышны бик яраталар.

             Җир-земля

 В то время ,пока команды выполняют это задание , болельщики помогают своим командам набирать балы называя предметы изображенных на рисунках, которые им показывает ведущий.( нарисунках могут быть животные, птицы , профессии людей, предметы быта)

VIII-тур Придумайте и задайте вопросы друг другу на татарском языке. Выиграет та команда которая правильно и больше придумает вопросов.

Например: Синең исемең ничек? (Как тебя зовут?)

Син ничәнче сыйныфта укыйсың? (Ты в каком классе учишься?)

                   Оляның күзләре нинди төстә? (У Оли глаза какого цвета?) и т.д.

IX-тур.Украсить ичиги  татарским народным орнаментом.

X-тур.Из слова сандугачкай (соловушка) придумать новые слова.

XI-тур.Составить несколько предложении по данным рисункам.

XII-тур.Закрытыми глазами нарисовать кошку. (Күз бәйләп тактада песи рәсеме ясарга)

XIII-конкурс.Спеть 1куплет песни Г.Тукая "Туган тел".Какая команда лучше споёт.

        А сейчас предоставляем слово жюри и узнаем какая команда является победителем сегоднешней игры или победила дружба.

      После подведение итогов поблагодарит участников игры и зрителей за участие в мероприятии и жюри за помощь.