"Туған телем-нурлы көйөм"туған тел көнөнә "Алтын тирмә" уйыны
методическая разработка на тему

                                                                  Тел

3 мәрәйле һорау

1.,Телде өйрәнеүсе фәнде нисек атап йөрөтәләр.

а)топонимика

б)тел ғилеме

в)фонетика

г)онамастика

2. 5-10 быуаттарға ҡараған яҙма ҡомартҡыларҙың телен ғалимдар нисек исемләгән

А)төрки теле

Б)боронғо төрки теле

В)латин теле

Г)ғәрәп теле

3)башҡорт теле  ҡасан дәүләт теле тип иғлан ителде

А)1995

Б)1996

В)1998

Г)1999

2  мәрәйле һорау

          1.Беренсе башҡорт әлифбаһын төҙөүсе кеше кем булған

А)катаринский

Б) Мстислав Ҡулаев

В)З.Ураҡсин

2.БАССР юғары советы президиумы указы менән кириллицаға күсеү ҡасан башлана

       А)1920

Б)1939

В)1940

Г)1941

3.    Башҡорт теле ниндәй телдәр төркөмөнә инә

А)Ҡаҙаҡ

Б)төрки

В)славян

1 мәрәйле һорау

1)Башҡорт теленең диалектттары нисәү

А)1

2)2

3)3

4)4

2.Мәғәнәләре бер төрлө яҙылыштары төрлө булған һүҙҙәр нисек атала

А)омоним

Б)синоним

В)антоним

3. Фонетика нимәне өйрәнә

А)телмәр өндәрен һәм хәрефтәрен

Б)һүҙ төркөмдәрен          в)стилдәрҙе өйрәнә

                                                             Әҙәбиәт

3 мәрәйле    һорау

    2014 й кемгә башҡорт халыҡ шағиры исеме бирелде

А) м.Кәрим

Б)Р.Бикбаев

В)Т.Ғәниева

Г)Ф.Туғыҙбаева

2. Беренсе халыҡ шағиры исеме М.Ғафуриға ҡасан бирелә.

А)1920

Б)1923

В)1925

Г)1934

3.  Беренсе халыҡ яҙыусыһы исеме кемгә бирелә

А)Н.Мусин

Б)З.Биишева

В)Ә Хәкимов

Г)Ғ.Хөсәйенов

2 мәрәйле һорау

1.Бөгөнгө көндә яҙыусылар союзы рәйесе кем

А)Р.Бикбаев

Б)З.Әлибаев

В)Н.Ғәйетбаев

Г)Р.Мифтахов

2.ерҙә халыҡ йәшәй икән

теле  лә йәшәй

телен асҡанда ҙәр бала

Әйтәсәк “әсәй”

Был шиғырҙың авторы кем

А)Р.Ғарипов

Б)Б.Бикбай

В)З.Биишева

Г)Ҡ.Аралбаев

3.  Башҡорттарға өйрәтәмен башҡортлоҡто тип оран һалыусы кем

А)Р.Ғарипов

Б)Ф.Туғыҙбаева

В)З.Биишева

Г)Ҡ.Аралбаев

3.Был юлдарҙың авторы кем?

-Ауыр миңә...

Һыуҙар ҡорой,

Тау ваталар, урман ҡырҡалар,

Ҡайҙа миндә тыуған батырҙар,

Ниңә сыҡмай, ниҙән ҡурҡалар?!

а) М. Кәрим «Үлмәҫбай»

б) Б. Бикбай «Ҡаһым түрә»

в) Ғ. Сәләм «Шоңҡар»

г) Б. Бикбай «Ер»

15. Был кем?

- күренекле ғалим

- билдәле врач

- уҡытыусы

-

1 мәрәйле һорау

1.Башҡорт әҙәбиәтендә пенталогия ижад итеүсе яҙыусы кем

А)З.Биишева

Б)Я.Хамматов

В)Н..Мусин

Г)Ә.Хәкимов

2. З.Биишеваның Яҡтыға трилогияһының беренсе китабы нисек атала

А)Емеш

Б)Кәмһетелгәндәр

В)Оло Эйек буйында

3.  Иң тәңге башҡорт романы нисек атала

А)Өйөрмә

Б)Боролош

В)Яҡтыға

Г)Мәңгелек урман

                                                    Халыҡ ижады

1  .Иң тәүге фольклор экспедициялар ойоштороусы ғалим

А)Ғ.Хөсәйенов

Б)Ә.Сөләймәнов

В)Ә.Дәүләтҡолов

Г)Ғ.Кунафин

2.Һүҙ сәнғәтенең башы фольклорҙа тип кем әйткән

А)Б.Бикбай

Б)М.Ғорький

В)З.Биишева

Г)М.Ғафури

3.Халыҡ ижады булмаған жанрҙы күрһәтегеҙ

А)әкиәт

Б)йомаҡ

В)шиғыр

Г)бәйет

2 мәрәйле һорау

1.   А)Урал батыр эпосын Ғәбит сәсәндән кем яҙып алған

А)М.Ғафури

Б)М.Буранғолов

ВС.Исмәғилев

Ф.Дәүләтшин

2.      әкиәттәр нисә төргә бүленә

А)1        б)2               в)3             Г)4

3.Сеңләүҙәр ҡасан башҡарылған

А)Ҡыҙҙы яусыларға килгәндә

Б)ҡоҙалар осрашҡанда

В)ҡыҙҙы оҙатҡанда

Г)кейәү йортонда киленде ҡаршы алғанда

1 мәрәйле һорау

1.Әминбәк әкиәтендә әминбәк нисә һөнәргә өйрәнә

А)1         б)2              в)3      г)4

2.”Урал батыр әкиәтендәге ҡыҙҙың исеме нисек

А)Ҡарағаш

Б)Айһылыу

В)Әминә

Г)Зөлхизә

3.Егет кешегә етмеш төрлө һөнәр ҙә аҙ  был йомаҡ ниндәй төркөмгә ҡарай

А)Тел тураһында

Б)һөнәр тураһында       В)тыуған ил тураһында    Г)кейем-һалым

Ҡунаҡ аҙ ултыра, күп …

а) ашай

б) һөйләй

в) күрә

г) һынай

                                         Мәҙәниәт

3 мәрәйле һорау

1 .Арҡайым ҡалаһы Силәбе дәүләт университеты археологтары тарафынан ҡасан табылған

А)1970

Б)1975

В)1981

Г)1990

2. 1944 йылда башҡорт милли темаһына сығарылған иң тәүге балет

А)тау бөркөтө

Б)гөлнәзирә

В)сыңрау торна

Г)Ҡара йөҙҙәр

3.Халыҡ кәсептәрен үҫтереүҙә ҙур уңыш ҡаҙанған ҡурай яһау оҫтаһы кем

А)Рәмил Хөснуллин

Б)Илһам байбулдин

В)В.Шөғәйепов

4.

 Башҡорттар араһынан сыҡҡан тәүге билдәле балерина кем?

а) Нинель Юлтыева

б) Гүзәл Сөләймәнова

в) Зәйтүнә Насретдинова

г) Галина Уланова

2 мәрәйле һорауҙар

1)ағастан яҙалған ҡымыҙ һала торған һауыт нисек атала

А)турһыҡ

Б)Һаба

В)киле

Г) батман

2.ағастан яһалған бал ала торған һауыт нисек атала

А)киле

Б)батман

В)турһыҡ

Г)ижау

3.Тары төйә торған  һауыт

А)киле

Б)һаба

В)турһыҡ

Г)батман 

                             «Өс ҡатын» картинаһының авторы кем?

а) Б. Домашников

б) Ә. Лотфуллин

в) Ә. Ситдыҡова

г) Ҡ. Дәүләткилдиев

1 мәрәйле һорау

1.Башҡорт ҡыҙҙарының башҡа кейә торҡан биҙәүесе нисе аталған

А)ҡашмау

Б)сулпы

В)яулыҡ

2.Ҡашмауһы кемдәр кейгәндәр

А)Ҡыҙҙар

Б)кейәүгә сыҡҡан ҡыҙҙар

В)әбей

3.Ер һыу атамаларын өйрәнеүсе фән нисек атала

А)ономастика

Б)топонимика

В) археология

Г)антропология

4«Нардуған» байрамы йылдың ҡайһы миҙгелендә үткәрелә?

а) ҡыш

б) йәй

в) яҙ

г) көҙ        

5 Тырыз нимәнән эшләнгән?

а) йылҡы тиреһенән

б) ағастан

в) тимерҙән

г) туҙҙа

                                         Башҡортостан тарихы

3 мәрәйле һорау

1.БАССР   нисәнсе йылда төҙөлә?

А) 1918

Б) 1919

В) 1920

Г) 1921

2. Ырымбурҙағы Каруанһарай  һалдырыуға кем күп көс һала?

А)Ә.Вәлиди

Б)В.А.Перовский

В)М.Г.Рәхимов

Г)А.Инан

3.Аҡ батшаға Рус дәүләтенә ҡушылыуға рөхсәт һорап Табын ырыуынан кем бара?

А) Шәғәле Шаҡман

Б) Күрпәс бей

В) Айҙар  сәсән

Г) Майҡы бей

4)Башҡортостан Республикаһы ҡасан төҙөлә?

А)1989

Б)1990

В)1991

Г)1992

2 мәрәйле һорау

1)нисәнсе йылда республикабыҙҙың флагы ҡабул ителә?

А)1990 11 октябрь

Б)1992  25 февраль

В)1995  1 июнь

Г)1999 21 февраль

2.Нисәнсе йылда республикабыҙҙың гимны,Гербы ҡабул ителә

А)1990 11 октябрь

Б)1992  25 февраль

В)1995  1 июнь

Г) 1993 12 октябрь

3.Башкортостан Конституцияһы көнө ҡасан ?

А) 12 июнь

Б) 12 декабрь

В) 24 декабрь

Г) 11 октябрь

4)БАССР юғары советы Президиумы указы менән кириллицаға күсеү ҡасан башлана

А)1920  б(1939 В)1940  г1941

1 мәрәйле һорау

1)Кем ул З.Вәлиди

А) тел белгесе

Б)шағир

          В)Тарихсы,ғалим

          Г) композитор

2. Бөйөк ватан һуғышы осоронда  112 –се Башҡорт атлы дивизияһының етәксеһе Шайморатов  ниндәй райондан

А) Архангел

Б)Ҡырмыҫҡалы

В)Баймаҡ

Г)Әбйәлил

3 Архангел районынан  нисә Советтар Союзы геройы сыҡҡан?

А)1

Б)2

В)3

Г)4

4.Ике тапҡыр Советтар Союзы геройы  кем?

А)Шайморатов генерал

Б)Муса Гәрәев

В)А.Матросов

Г)М.Ғөбәйҙуллин

5.Александр  Матросовтың ысын исеме кем

А)Миңлегәли Ғөбәйҙуллин

Б)Шакирйән Мөхәмәтйәнов  

В)Муса Мортазин

Г)Муса Гәрәев